Wszyscy wiemy, że w budynkach szkół podstawowych jest bardzo głośno – są to z pewnością najgłośniejsze budynki użyteczności publicznej. W czasie przerw poziomy dźwięku w szkolnych korytarzach utrzymują się zwykle na poziomie ok. 85 dB (mówimy o równoważnym poziomie dźwięku LAeq – czyli swojego rodzaju średniej), a szczytowe poziomy dźwięku przekraczają 110 dB (chodzi tu o impulsowe dźwięki, np. trzaskanie drzwiami). Podobnie głośno jest na stołówce, niewiele ciszej w salach sportowych czy w świetlicach. W tym kontekście sale lekcyjne mogą się wydawać oazami ciszy. Czy tak jest naprawdę?
W 2017 roku naukowcy z Centralnego Instytutu Medycyny Pracy przeprowadzili pomiary poziomu dźwięku w pomieszczeniach dużej szkoły podstawowej w Warszawie. Część z tych pomiarów była przeprowadzona z użyciem tzw. osobistych dozymetrów hałasu. Są to małe urządzenia, rejestratory poziomu dźwięku, przeznaczone do oceny narażenia na hałas np. pracowników przemysłowych. Taki pracownik nosi pracujące urządzenie przez cały dzień pracy, dzięki czemu można potem odczytać tzw. dzienny poziom ekspozycji na hałas – innymi słowy dawkę energii akustycznej, którą otrzymał w tym czasie. Tego typu urządzenia zostały przypięte do ubrań czworga uczniów szkoły. Dzięki temu można było odczytać średnie poziomy dźwięku dla poszczególnych przerw i lekcji. Wyniki pomiarów zostały przedstawione w poniższej tabeli. W żółtych wierszach umieszczone zostały dane dotyczące lekcji. Pierwsze dwie to lekcje WF-u prowadzone w dużej hali sportowej. Jak widać, równoważny poziom dźwięku w klasach (średni poziom dla całej lekcji) rzadko spada poniżej 70 dB (była tylko jedna taka lekcja), a za to często przekracza 75 dB (72% lekcji). Taki poziom dźwięku możemy pomierzyć na kładce pieszej ponad trzypasmową miejską arterią z torowiskiem tramwajowym.
Oczywiście źródłem hałasu w klasach lekcyjnych są przede wszystkim uczniowie. Jest więc jakiś sposób na obniżenie tego hałasu bez uciekania się do surowego dyscyplinowania uczniów? Pomóc mogą adaptacje akustyczne klas lekcyjnych polegające na wprowadzeniu do tych pomieszczeń paneli dźwiękochłonnych. Są one zwykle instalowane w formie sufitów podwieszanych lub jako panele ścienne. Taka modernizacja akustyczna klas lekcyjnych pozwala na redukcję czasu pogłosu z 1,5 s, czasem nawet z 2,0 s do ok. 0,5 – 0,6 s oraz znaczną redukcję poziomu dźwięku wywołaną ograniczeniem odbić fal dźwiękowych od sufitu i ścian. Znaczenie ma także odruchowe obniżanie poziomu głosu przez osoby znajdujące się w takiej wyciszonej klasie lekcyjnej. Zależność pokazuje poniższy wykres: redukcja czasu pogłosu z 1,3 s do 0,6 s skutkuje obniżeniem równoważnego poziomu dźwięku o 8 dB, czyli w subiektywnym odbiorze o połowę! To tak, jakbyśmy się przenieśli z tej głośnej kładki dla pieszych do przejeżdżającego pod nią komfortowo wyciszonego samochodu.
