Komfort Ciszy - Stowarzyszenie na rzecz lepszej akustyki w budynkach

Henryk Nowak, Tomasz Kania
Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego, Poltechnika Wrocławska

Tekst opracowano na podstawie referatu wygłoszonego na konferencji Energodom 2018, pod tytułem: „National and European requirements concerning acoustic insulation from air sounds for internal walls”, napisanego przez: Prof. Dr hab. inż. Henryka Nowaka oraz Dr inż. Tomasza Kanię.

1.Wstęp

Hałasy sąsiedzkie w nowo wznoszonych budynkach mieszkalnych są problemem, który jest coraz częściej zgłaszany przez ich mieszkańców. Wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej w budownictwie mieszkaniowym istnieją we wszystkich krajach europejskich. W części z nich obowiązują one od lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku [1], w Polsce pierwszą normę dotyczącą ochrony przeciwdźwiękowej budynków wydano w 1954 roku [2].

Metody pomiaru izolacyjności akustycznej zostały ujednolicone we wszystkich krajach Unii Europejskiej, jednak wymogi dotyczące wskaźników jednoliczbowych oraz ich wartości minimalnych leżą w gestii poszczególnych państw członkowskich [3]. Na rysunku 1 przedstawiono rodzaje wskaźników według EN ISO 717-1 oraz liczby krajów europejskich, w których mają one zastosowanie do formułowania wymagań izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych [4].

Nie tylko jednoliczbowe wskaźniki izolacyjności akustycznej lecz również wymagania dotyczące ich minimalnych wartości wykazują duże zróżnicowanie między poszczególnymi krajami Unii Europejskiej.

2. Zależność pomiędzy stosowanymi w Europie wskaźnikami oraz wymaganiami izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych

Bezpośrednie porównanie wymagań i wskaźników jednoliczbowych stosowanych w różnych krajach Unii Europejskiej jest bardzo trudne. Nie ma bowiem prostych matematycznych zależności między nimi. Oszacowania takiego można dokonać jedynie na podstawie dotychczasowych doświadczeń i uzyskanych zależności statystycznych. Wyniki zależności tego typu są różne dla różnych rodzajów przegród, na przykład lekkich konstrukcji szkieletowych oraz masywnych ścian murowanych. Próba sprowadzenia wartości różnych wskaźników izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych do wartości D_nT,50 została wykonana przez Dunbavin’a i Gerretsen’a [5] z zastosowaniem wzorów (5-8):

Przedstawione zależności wykorzystano do porównania wymogów izolacyjności akustycznej ścian wewnątrz budynków mieszkalnych w Polsce i w wybranych krajach europejskich. Porównanie przeprowadzono na podstawie wartości wymaganych izolacyjności akustycznej podanych w dokumentach normatywnych obowiązujących w rozpatrywanych krajach [8-16]. Obliczone wymagane wartości współczynnika D_nT,50  dla ścian wewnątrzmieszkaniowych przedstawiono na rysunku 2.

Na rysunku 3 przedstawiono obliczone wymagane wartości wskaźnika jednoliczbowego D_nT,50 dla ścian międzymieszkaniowych.

W krajach, w których w dokumentach normatywnych z wartościami wymaganymi izolacyjności akustycznej przedstawiono podział na kategorie akustyczne przedstawiono również wartości wskaźników dla budynków istniejących (kategoria D i E na Litwie) oraz dla ścian oddzielających powierzchnie mieszkalne od powierzchni nieużytkowych (kategoria W na Białorusi). Z przedstawionych danych wynika, że polskie wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych ścian wewnętrznych są stosunkowo niskie. Dotyczy to zwłaszcza pionowych przegród między nowo budowanymi lokalami mieszkalnymi. Spośród krajów, dla których wymagania zostały przedstawione na rysunkach 1 i 2 niższe wartości stwierdzono jedynie w przypadku normy rumuńskiej (wartość obliczona wskaźnika D_nT,50 ≥ 49 dB). Wyższe wymagania zanotowano we wszystkich pozostałych, analizowanych krajach.   

3. Wnioski

Obecnie w krajach europejskich występuje duże zróżnicowanie wymagań i wskaźników stosowanych do oceny izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych ścian wewnątrz budynków. Ujednolicenie sposobu badania i oceny tych właściwości akustycznych jest istotne nie tylko ze względu na międzynarodową wymianę doświadczeń, lecz również z uwagi na problemy związane z wymianą handlową wyrobów budowlanych między krajami należącymi do Wspólnoty Europejskiej.

Polskie wymagania akustyczne dla ścian wewnętrznych są na stosunkowo niskim poziomie nie tylko w porównaniu do państw Europy Zachodniej lecz również Europy Wschodniej i Południowej. Wyniki przeprowadzonego porównania nie zmieniły się względem stanu sprzed czasu wprowadzenia nowych krajowych wymagań w tym zakresie w 2015 roku [17]. Zgodnie z regulacjami UE [18] oraz z krajowymi przepisami związanymi [19, 20] „budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby poziom hałasu, na który będą narażeni użytkownicy lub ludzie znajdujący się w ich sąsiedztwie, nie stanowił zagrożenia dla ich zdrowia, a także umożliwiał im pracę, odpoczynek i sen w zadowalających warunkach”.

Zgodnie z definicją zrównoważonego rozwoju należy żyć i budować w ten sposób, by zaspokajając potrzeby obecne nie ograniczać przyszłym pokoleniom możliwości zaspokajania ich potrzeb. Poza trwałością konstrukcji oraz wykorzystaniem zdrowych i ekologicznych wyrobów budowlanych istnieje w tym zakresie potrzeba zwiększenia świadomości negatywnych skutków hałasu na zdrowie i samopoczucie obecnych oraz przyszłych mieszkańców nowo powstających budynków oraz podniesienia ich właściwości akustycznych.

4. Literatura

[1]     Rasmussen B 2010 Sound insulation between dwellings– Requirements in building regulations in Europe Applied Acoustics 71(4) 373-385

[2]     PN-54/B-02151 Akustyka Budowlana – Ochrona budynków przed hałasem

[3]     ISO 717-1 2013 Acoustics -- Rating of sound insulation in buildings and of building elements -- Part 1: Airborne sound insulation

[4]     Rasmussen B and Rindel J H 2010 Sound insulation between dwellings – Descriptors in building regulations in Europe Applied Acoustics 71(3) 171-180

[5]  Dunbavin P and Gerretsen E 2014 How to Translate Sound Insulation Descriptors and Requirements. Building acoustics throughout Europe. Volume 1: Towards a common framework in building acoustics throughout Europe (Madrid: DiScript Preimpresion, S. L.) pp 65-79

[6]     PN-B-02151-3 2015-10 Akustyka budowlana -- Ochrona przed hałasem w budynkach -- Część 3: Wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród w budynkach i elementów budowlanych

[7]     Gerretsen E. and Dunbavin P. 2014 Proposal of Harmonized Sound Insulation Descriptors. Building acoustics throughout Europe. Volume 1: Towards a common framework in building acoustics throughout Europe. (Madrid: DiScript Preimpresion, S. L.)

[8]     STR 2.01.07: 2003 Building environmental and nuclear environmental protection. Ministry of the environment of Lithuania [in Lithuanian]

[9]      LBN 016-03 2004 Construction acoustics. Cabinet of Ministers Regulations No 468 [in Latvian]

[10]   EVS 842: 2003 Sound insulation requirements for buildings. Noise protection. Estonian Centre for Standarization  [in Estonian]

[11]   SNIP II-12-77 Protection against noise. Russian federation building regulations [in Russian]

[12]   ČSN 73 0532 Acoustics - Protection against noise in buildings and related acoustic properties of construction products – Requirements [in Czech]

[13]  STN 73 0532 Acoustics. Assessment of soundproofing properties of buildings and building structures. Requirements [in Slovakian]

[14]  MSZ 15601-1:2006 An acoustic building. Part 1: Soundproofing requirements for buildings. Hungarian Standards Board [In Hungarian]

[15]   Revision and completion P 122-1989 2010 Normative acoustics in construction and urban areas Part III - Measures to protect against noise at residential, social, cultural and administrative buildings [in Romanian]

[16]  DIN 4109 Sound insulation in building construction. German Institute for Normalization [in German]

[17]   Szudrowicz B 2004 Polskie wymagania akustyczne na tle przepisów UE Mat. Bud. 4 2-6

[18]   Regulation (EU) No 305/2011 of the European Parliament and of the Council of 9 March 2011 laying down harmonised conditions for the marketing of construction products and repealing Council Directive 89/106/EEC Text with EEA relevance pp 33-34

[19]   Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane z póżniejszymi zmianami.

[20]   Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z późniejszymi zmianami.