Normy akustyczne – oczekiwania a aktualny stan prawny
29.08.2017, 15:02
Jakość akustyczna budynku to jeden z kluczowych elementów wpływających na komfort użytkowania naszych domów, mieszkań czy biur. Ciszę w tych miejscach mogą zagwarantować tylko prawidłowe pod względem akustycznym rozwiązania projektowe i materiałowo-konstrukcyjne, dobrej jakości wyroby budowlane oraz nienaganne wykonawstwo. W Polsce wciąż mamy do czynienia z rozmijaniem się zapisów prawa z praktyką inwestorów, która niewiele ma wspólnego z troską o komfort akustyczny użytkowników. Szacuje się, że nawet 50 % budynków wznoszonych obecnie nie spełnia wymagań akustycznych, a co więcej – nie ma podstaw prawnych, aby to egzekwować.
W związku z potrzebą wprowadzenia natychmiastowych zmian w prawodawstwie – m.in. uaktualnienia dotychczasowych norm i rozporządzeń – legislatorzy, a także przedstawiciele organizacji, instytucji i firm działających w obszarze akustyki, od lat podejmują działania zmierzające do uczynienia z domów, biur oraz budynków użyteczności publicznej miejsc przyjemniejszych do życia.
Podjęte próby w pierwszej kolejności skupiły się na zaktualizowaniu serii norm PN-B-02151, w których zawierała się większość obowiązujących zaleceń akustycznych. Normy należało dostosować do czasów współczesnych tak, by uwzględniały one również nowe zjawiska, parametry wyrobów budowlanych czy wymagania nieujęte w poprzednich zapisach. Prace miały na celu m.in. uzupełnienie dokumentów o wymagania dotyczące ochrony przed hałasem pogłosowym (arkusz 4), wymagania akustyczne dotyczące budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie akustycznym (arkusz 5) oraz nowelizację normy dotyczącej izolacyjności akustycznej przegród wewnętrznych i zewnętrznych (arkusz 3), a także wymagania dotyczące ochrony przed hałasem pochodzącym od instalacji i urządzeń stanowiących wyposażenie budynku (arkusz 2). Swój wkład w prace nad nowelizacją mieli również przedstawiciele naszego stowarzyszenia.
W 2015 roku został opublikowany całkowicie nowy arkusz 4 oraz znowelizowana wersja arkusza 3, jednak wciąż nie są to dokumenty obowiązkowe. Aby tak się stało, niezbędne jest wprowadzenie tych norm do załącznika nr 1 do rozporządzenia ministra ws. warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (zmiana powołań na odpowiednie normy PN). Dopiero wtedy organy nadzoru budowlanego, a także każdy z nas otrzyma podstawę prawną, aby dochodzić swoich praw w sporach z inwestorami.
Miejmy nadzieję, że stanie się to wcześniej niż później, ponieważ poziom hałasu, jakiego możemy doświadczyć przebywając w budynkach (a spędzamy w nich ok. 80 % naszego życia), potrafi przyprawić o ból głowy.
Polskie normy akustyczne nie stawiają zbyt wysokich wymagań budynkom. Dlatego też, gdyby teoretycznie porównać aktualne polskie wymagania z percepcją opisaną w projekcie normy ISO 19488:2016 Acoustic classification scheme for dwellings, można by wysnuć wniosek, że w naszych mieszkaniach nie jesteśmy w ogóle chronieni przed hałasem (patrz poniższa tabela).
Wymagania wg PN-B-02151-3 |
Co hałasuje |
Co słyszymy |
Ściana miedzy mieszkaniami R’A1 = 50 dB |
Głośna rozmowa |
Prawie zrozumiała |
Strop między mieszkaniami R’A1 = 51 dB |
Normalna muzyka |
Słyszalna |
Ściana między mieszkaniem a sklepem R’A1 = 58 dB |
Normalna rozmowa |
Ledwo zrozumiała |
Strop między mieszkaniem a kawiarnią z muzyką R’A1 = 65 dB |
Normalna muzyka |
Niesłyszalna |
Ściana między pokojem a łazienką R’A1 = 38 dB |
Normalna rozmowa |
Zrozumiała |
Strop między mieszkaniami L’n,w = 55 dB |
Bawiące się dzieci |
Wyraźnie słyszalne |
Problem dostrzegają również sami mieszkańcy. W 2012 na portalu Trojmiasto.pl czytelnicy mogli wziąć udział w ankiecie dotyczącej tego, co słyszą w swoich w mieszkaniach. Na pytanie: Czy uważasz, że Twoje mieszkanie jest zbyt akustyczne, 43 % internautów odpowiedziało, że tak – doskonale orientuje się w tym, co dzieje się u sąsiadów, Natomiast na pytanie: Czy uważasz, że nowe budynki mieszkalne są bardziej akustyczne od tych z wielkiej płyty i starszych, 41 % odpowiedziało, że tak, to wina deweloperów, którzy oszczędzają na materiałach budowlanych[1]. Jak widać świadomość społeczna w tym zakresie jest duża, a naszym zdaniem z roku na roku będzie jeszcze większa.
Stowarzyszenie „Komfort Ciszy” powstało po to m.in., aby ułatwiać Państwu drogę do cichszego, bardziej komfortowego życia w budynkach. W tym celu prowadzimy działalność doradczą. Wszelkie pytania mogą Państwo kierować na adres: [email protected].
[1] Dane przytoczone za artykułem: „Nowelizacja krajowych norm dotyczących akustyki budowlanej”, dr hab. inż., prof. ITB Barbara Szudrowicz, dr inż. Elżbieta Nowicka, Izolacje, nr 5/2014.